Poganami są wszyscy, którzy potakują życiu, dla których Bóg jest wyrazem na wielkie Tak, potwierdzające wszystkie rzeczy. [Nietzsche]
Wątki etyczne i polityczne
Karty podstawowe
Heraklit
| [99] Z pożądaniem walczyć trudno; sprzedaje się ono bowiem za cenę duszy. | θυμῷ μάχεσθαι χαλεπόν· ὃ γὰρ ἂν θέλῃ, ψυχῆς ὠνεῖται | B85 DK |
| [100] Dla ludzi spełnienie się tego wszystkiego, czego pragną, nie byłoby dobro. | ἀνθρώποις γίνεσθαι ὁκόσα θέλουσιν οὐκ ἄμεινον | B110 DK |
| [101] Pychę gasić należy bardzie; od pożaru. | ὕβριν χρὴ σβεννύναι μᾶλλον ἢ πυρκαῖήν | B43 DK |
| [102] Charakter ludzki trafnych osądów nie posiada, boski natomiast posiada. | ἦθος γὰρ ἀνθρώπειον μὲν οὐκ ἔχει γνώμας, θεῖον δὲ ἔχει | B78 DK |
| [103] Charakter jest dla człowieka jego dajmonem. | Ἡράκλειτος ἔφη ὡς ἦθος ἀνθρώπῳ δαίμων | B119 DK |
| [104] Dla boga piękne są wszystkie rzeczy, dobre i sprawiedliwe; ludzie natomiast uznali jedne za niesprawiedliwe, drugie za sprawiedliwe. | τῷ μὲν θεῷ καλὰ πάντα καὶ ἀγαθὰ καὶ δίκαια, ἄνθρωποι δὲ ἃ μὲν ἄδικα ὑπειλήφασιν ἃ δὲ δίκαια | B102 DK |
| [105] Nazwy Sprawiedliwości (Dike) by nie znali, gdyby te rzeczy nie były takimi. | Δίκης ὄνομα οὐκ ἂν ᾔδεσαν, εἰ ταῦτα μὴ ἦν | B23 DK |
| [106] Osły wolałyby bardziej siano aniżeli złoto. | ὄνους σύρματ' ἂν ἑλέσθαι μᾶλλον ἢ χρυσόν. | B9 DK |
| [107] Świnie cieszą się bardziej gnojem niż czystą wodą. | ὕες βορϐόρῳ ἥδονται μᾶλλον ἢ καθαρῷ ὕδατι. | B13 DK |
| [108] Świnie kąpią się w gnoju, a ptactwo domowe w kurzu lub popiele. | Sues caeno cohortales aves pulvere vel cinere lavari | B37 DK |
| [109] Gdyby szczęście polegało na uciechach cielesnych, to nazwalibyśmy szczęśliwymi woły, gdy znajdą ciecierzycę do zjedzenia. | Si felicitas esset in delectationibus corporis, boves felices diceremus, cum inveniant orobum ad comedendum. | B4 DK |
| [110] Rozsądne myślenie to cnota największa, a mądrość to mówienie prawdy i postępowanie zgodne z głosem natury. | σωφρονεῖν ἀρετὴ μεγίστη καὶ σοφίη ἀληθέα λέγειν καὶ ποιεῖν κατὰ φύσιν ἐπαΐοντας | B112 DK |
| [111] Ci, którzy przemawiają zgodnie z rozumem, powinni oprzeć się na sile tego, co wspólne dla wszystkich, tak jak miasto (polis) na sile prawa, a nawet jeszcze silniej. Albowiem wszelkie prawa ludzkie moc czerpią z jednego boskiego prawa; ono zaś panu;'e na tyle, ile zapragnie, starcza wszystkim i przetrwa wszystko. | ξὺν νόῳ λέγοντας ἰσχυρίζεσθαι χρὴ τῷ ξυνῷ πάντων, ὅκωσπερ νόμῳ πόλις καὶ πολὺ ἰσχυροτέρως· τρέφονται γὰρ πάντες οἱ ἀνθρώπειοι νόμοι ὑπὸ ἑνὸς τοῦ θείου· κρατεῖ γὰρ τοσοῦτον ὁκόσον ἐθέλει καὶ ἐξαρκεῖ πᾶσὶ καὶ τεριγίνεται | B114 DK |
| [112] Walczyć powinien lud tak samo w obronie prawa, jak przy obronie murów. | μάχεσθαι χρὴ τὸν δῆμον ὑπὲρ τοῦ νόμου ὅκωσπερ τείχεος | B44 DK |
| [113] Prawem jest także posłuszeństwo względem woli jednego. | νόμος καὶ βουλῇ πείθεσθαι ἑνός | B33 DK |
| [114] Jeden to dla mnie dziesięć tysięcy, jeżeli jest najlepszy. | εἷς ἐμοὶ μύριοι, ἐὰν ἄριστος ᾖ | B49 DK |
| [115] W Prienie urodził się Bias, syn Teutamesa, którego dyskurs (logos) ma większe znaczenie od innych. | ἐν Πριήνῃ Βίας ἐγένετο ὁ Τευτάμεω, οὗ πλείων λόγος ἢ τῶν ἄλλων | B39 DK |
| [116] Należałoby słusznie powywieszać wszystkich dorosłych Efezyjczyków, a miasto pozostawić nieletnim, tych co Hermodorosa, najlepszego spośród nich męża wypędzili ze słowami: Ťniech z nas żaden nie będzie najlepszy, a jeśli już, to gdzie indziej i wśród innychť. | ἄξιον Ἐφεσίοις ἡβηδὸν ἀπάγξασθαι πᾶσι καὶ τοῖς ἀνήβοις τὴν πόλιν καταλιπεῖν, οἵτινες Ἑρμόδωρον ἄνδρα ἑωυτῶν ὀνήιστον ἐξέβαλον φάντες· ἡμέων μηδὲ εἷς ὀνήιστος ἔστω, εἰ δὲ μή, ἄλλη τε καὶ μετ' ἄλλων | B121 DK |
| [117] Jedno bowiem ponad wszystko wybierają najlepsi: wieczną sławę ponad rzeczami znikomymi; wielu natomiast ludzi obżera się jak bydło. | αἱρεῦνται γὰρ ἒν ἀντὶ ἀπάντων οἱ ἄριστοι, κλέος ἀέναον θνητῶν· οἱ δὲ πολλοὶ κεκόρηνται ὄκωσπερ κτήνεα | B29 DK |
