Poganami są wszyscy, którzy potakują życiu, dla których Bóg jest wyrazem na wielkie Tak, potwierdzające wszystkie rzeczy. [Nietzsche]
Fragment wywiadu z Marią Janion Sami sobie cudzy
Rozmawiała Katarzyna Bielas
W swojej książce proponuje pani przywrócenie naszej zlatynizowanej kulturze nieznanej Słowiańszczyzny, za którą tęsknili i którą przywoływali właśnie romantycy.
Chwała chwała Swarożyca
Boga słońca, boga życia
Chwała chwała Perunwica
Boga gromu, boga życia
I Welesa kosmatego
W oku magii ukrytego
Chwała chwała dla Mokoszy
Niech nas Mokosz żywych nosi
Niech brat bratu bracie woła
Dajcie zwierza naszym borom
Niech brat bratu bracie rzecze
Dajcie rybów naszej rzece
Niech brat bratu mówi bracie
Dajcie pokój naszej chacie
A kto wam to palcem wytknie
Niechaj zginie w pierwszej bitwie
A kto was to chce się wyrzec
Niech go zgubi wołchw i żyrzec
Hezjod, Theogonia, 1-22,36-110
Swaroże,
Słowiański prawy Boże,
Władyko nasz!
Przyjm dary nasze krasne,
Ukaż nam lica jasne
I drużbą darz
Swaroże,
Tyś jest wolą co tworzy
Wszechrzeczy byt!
Żertwą, pieśnią - zdrawicą
Sławim Cię, Czworolicy,
Tyś Świętowit!
Swaroże,
Praojców naszych Boże,
My ludem Twym,
Chrobre z chrobrych Lucice
Twoje nieśli stanice,
Niesiem i my.
Burze chrypią a trąbią
W rogi kręcone chmur.
Wieje chojarów chorągwią
Zły rosochaty bór...
Niebo w świetlistej łunie,
Tętent jakowyś w górze.
To ty jedziesz, Perunie?
Ty to śmigasz na chmurze?
Błyski pociskasz przodem,
Drogi na przełaj wiadome,
Cztery wiatry, cztery źrebce młode,
Smagasz czerwonym gromem.
A popędzaj! A goń! A dogoń!
Kogo w chmurach deszczami gnasz!...
Z garści wydrę ci włócznię-ogień.
Noc ci z karku zedrę - twój płaszcz!
Głód, powietrze, ogień, woda
I wszelaka zła przygoda
Będą temu, kto by starą
Ojców swoich wzgardził wiarą!
Zwierz drapieżny do obory
Między stada czarne mory
Wejdą temu, kto by starą
Ojców swoich wzgardził wiarą!
Chorobą się rozniemoże
I boleści twarde łoże
Zwiąże tego, kto by starą
Ojców swoich wzgardził wiarą!
A gdy skona, garści ziemi
Gdzie by spoczął kośćmi swemi
Nie dostanie, kto by starą
Ojców swoich wzgardził wiarą!
Asklepiosa, chorób lekarza, zaczynam opiewać,
syna Apollonowego, którego boska Koronis,
córka króla Flegyasa, powiła na Woniach dotyjskich
wielką radość dla ludzi, z bolesnych cierpień wybawcę.
Bądź pozdrowiony i ty, mocarzu, tą pieśnią cię błagani!
ἰητῆρα νόσων Ἀσκληπιὸν ἄρχομ᾽ ἀείδειν,
υἱὸν Ἀπόλλωνος, τὸν ἐγείνατο δῖα Κορωνὶς
Δωτίῳ ἐν πεδίῳ, κούρη Φλεγύου βασιλῆος,
χάρμα μέγ᾽ ἀνθρώποισι, κακῶν θελκτῆρ᾽ ὀδυνάων.
καὶ σὺ μὲν οὕτω χαῖρε, ἄναξ: λίτομαι δέ ς᾽ ἀοιδῇ.
Dzeusa potomka, Herakla, opiewać będę, którego
- najdzielniejszego z ziemi mieszkańców - zrodziła Alkmena
w Tebach, gdzie pięknie się tańczy, po wspólnej nocy z Kronidą
ciemnochmurym. On niegdyś po ziemi i morzu bezkresnym
błądził gnany Eurystheusa, władcy, rozkazem;
wielu on czynów zuchwałych dokonał i wiele wycierpiał.
Teraz ciesząc się piękną siedzibą na śnieżnym Olimpie,
tam już przebywa i ma pięknostopą Hebe za żonę.
Witaj, mocarzu, Dzeusowy potomku, daj dzielność i szczęście!
Bluszczem strojnego Dioniza, głośnego, zaczynam opiewać,
Dzeusa świetnego potomka, a także przesławnej Semele-
jego to nimfy o włosach przepięknych piersią karmiły,
z rąk przejąwszy go ojca i władcy, i z troską chowały
w Nysy dolinach.Dorastał on zgodnie z wolą ojcowską
w grocie pięknie pachnącej, należąc do bóstw nieśmiertelnych,
Kiedy zaś dorósł u bogiń ten bóg, co cześć swą odbiera
w pieśniach, wówczas po leśnych częstokroć chadzał ostępach,
w laur i bluszcz przyodziany i z nimf orszakiem u boku,
Zacznę opiewać Demeter o pięknych włosach, boginie
wielce czcigodną, a z nią Persefonę, jej córkę przepiękną.
Witaj, bogini, strzeż tego miasta i pieśń rozpoczynaj!
Δημήτηρ᾽ ἠύκομον, σεμνὴν θεάν, ἄρχομ᾽ ἀείδειν,
αὐτὴν καὶ κούρην, περικαλλέα Περσεφόνειαν.
χαῖρε, θεά, καὶ τήνδε σάου πόλιν: ἄρχε δ᾽ ἀοιδῆς.
przeł. W. Appel
W hymnie, Muzo, sław Artemidę, celnego Łucznika
siostrę, z nim razem chowaną, dziewicę sypiącą strzałami,
która poi rumaki w porosłym trzciną Melesie,
po czym żwawo na wozie złocistym przez Smyrnę podąża
wprost ku Klaros, gdzie piękne winnice, tam zaś Apollon
czeka na nią, tę celną łuczniczkę, Sypiącą strzałami!
Pieśnią cię zatem pozdrawiam, a z tobą i wszystkie boginie;
ciebie pierwszą opiewam, od ciebie śpiewać zaczynam.
Jednak, zacząwszy od ciebie, ku innej skieruję swe pieśni.
Macierz wszechrzeczy, a także i bogów wszystkich, i ludzi,
Muzo, opiewaj mi, dźwięczna ty córko Dzeusa wielkiego!
Jej to jednako są miłe grzechotki, bębny i flety,
wilczy skowyt i pomruk przez lwy okrutne wydany,
góry echem dźwięczące i w lasach ukryte potoki.
Pieśnią cię zatem pozdrawiam, a z tobą i wszystkie boginie
μητέρα μοι πάντων τε θεῶν πάντων τ᾽ ἀνθρώπων
ὕμνει, Μοῦσα λίγεια, Διὸς θυγάτηρ μεγάλοιο,
ᾗ κροτάλων τυπάνων τ᾽ ἰαχὴ σύν τε βρόμος αὐλῶν
εὔαδεν ἠδὲ λύκων κλαγγὴ χαροπῶν τε λεόντων
Muzo dźwięczna, opiewaj Hefajsta sławnego ze sztuki,
który razem z błękitnooką Ateną wyuczył
ludzi, ziemi mieszkańców, cudownych rzemiosł, gdy przedtem
niby zwierzęta swój żywot wśród gór w jaskiniach pędzili.
Teraz za sprawą Hefajsta słynnego swym kunsztem potrafią
trudom podołać z łatwością, spokoju więc mogą zażywać
w swoich domostwach, gdy rok za rokiem okrągłym upływa.
Bądź mi łaskawy, Hefajście - o biegłość cię proszę i szczęście!
Kytherejkę na Cyprze zrodzoną będę opiewał,
która darzy śmiertelnych miłymi darami i zawsze
śmieje się cudnym obliczem, i stąpa po kwieciu cudownym!
Bądź pozdrowiona, bogini, władczyni pięknie leżącej
Salaminy i Cypru morskiego, a pieśń daj uroczą,
ja zaś o tobie i innej pamiętać pieśni przyrzekam!
κυπρογενῆ Κυθέρειαν ἀείσομαι, ἥτε βροτοῖσι
μείλιχα δῶρα δίδωσιν, ἐφ᾽ ἱμερτῷ δὲ προσώπῳ
αἰεὶ μειδιάει καὶ ἐφ᾽ ἱμερτὸν θέει ἄνθος.
χαῖρε, θεά, Σαλαμῖνος ἐυκτιμένης μεδέουσα
Kylleńskiego Hermesa opiewam, Zabójcę Argosa,
władcę Kylleny oraz Arkadii w trzody bogatej,
bogów zręcznego posłańca, którego Maja powiła,
córka czcigodna Atlasa, po nocy z Dzeusem spędzonej.
Ona się z dala trzymała od bogów szczęśliwych gromady,
w grocie cienistej mieszkając - tam ciemną nocą Kronida
pieszczot miłosnych kosztował tej nimfy o pięknych warkoczach,
kiedy już Herę białoramienną sen słodki ogarnął;
nie spostrzegli ich związku bogowie ni ludzie śmiertelni.
Febie, ciebie i łabędź opiewa, łopocząc skrzydłami,
który przechadza się brzegiem pełnego wirów Peneju,
ciebie także i pieśniarz mający dźwięczną formingę
miłym głosem opiewa na wstępie i końcu swej pieśni.
Bądź pozdrowiony i ty, mocarzu - tą pieśnią cię błagam!
φοῖβε, σὲ μὲν καὶ κύκνος ὑπὸ πτερύγων λίγ᾽ ἀείδει,
ὄχθῃ ἐπιθρώσκων ποταμὸν πάρα δινήεντα,
Πηνειόν: σὲ δ᾽ ἀοιδὸς ἔχων φόρμιγγα λίγειαν
ἡδυεπὴς πρῶτόν τε καὶ ὕστατον αἰὲν ἀείδει.
Miasta strażniczkę, Pallas Atenę, zaczynam opiewać,
władną, która wojenne zmagania lubi jak Ares,
okrzyk bitewny i bój, i miasta z ziemią zrównane,
chroni oddziały, co idą do walki i z niej powracają.
Bądź pozdrowiona, bogini, a nam daj pomyślność i szczęście!
Παλλάδ᾽ Ἀθηναίην ἐρυσίπτολιν ἄρχομ᾽ ἀείδειν,
δεινήν, ᾗ σὺν Ἄρηι μέλει πολεμήια ἔργα
περθόμεναί τε πόληες ἀϋτή τε πτόλεμοί τε,
καί τ᾽ ἐρρύσατο λαὸν ἰόντα τε νισσόμενόν τε.
χαῖρε, θεά, δὸς δ᾽ ἄμμι τύχην εὐδαιμονίην τε.
Dzeusa, z bóstw najlepszego i największego opiewam,
wszechmocnego, grzmiącego mocarza - on to z Themidą
przy nim blisko siedzącą prowadzi rozważne rozmowy.
Bądź łaskawy, Kronido, największy, najdostojniejszy!
Ζῆνα θεῶν τὸν ἄριστον ἀείσομαι ἠδὲ μέγιστον,
εὐρύοπα, κρείοντα, τελεσφόρον, ὅστε Θέμιστι
ἐγκλιδὸν ἑζομένῃ πυκινοὺς ὀάρους ὀαρίζει.
ἵληθ᾽, εὐρύοπα Κρονίδη, κύδιστε μέγιστε.
Z książki Pogański duch Europy
Copyright © 2024, panthion.pl
