Kalendarz Ateński

Karty podstawowe

Oceń

Oribasios

Poniżej prezentujemy kalendarz ateński. Należy pamiętać, że poszczególne polis greckie posługiwały się odmiennymi kalendarzami. Ateński udało się zrekonstruować w najpełniejszym stopniu. Był on przy tym jednym z najbardziej rozbudowanych, co również bywało przedmiotem krytyki ze strony cudzoziemców.

Kalendarz grecki był systemem lunarno-solarnym, daty poszczególnych świąt będziemy co roku aktualizować na podstawie oficjalnego kalendarza Hellenionu. Według niego też rozstrzygamy wątpliwe daty świąt.

Każdego miesiąca, szczególnie świąteczna była pierwsza dekada, kiedy w pierwszych dniach, powtarzało się siedem świąt. Co miesiąc święcono również ostatni dzień poświęcając go Hekate.

dzień miesiąca	święto
1	Noumenia*)
2	Agathos Daimon**)
3	Urodziny Ateny
4	Afrodyty, Heraklesa, Hermesa i Erosa
5	--
6	Urodziny Artemidy
7	Urodziny Apollona
8	Posejdona & Tezeusza
...	...
29/30	Triakas, Hene kai Nea***)

*)Święto Nowego Księżyca. Dzień handlu, zabaw, zawodów sportowych na palestrze i ofiar w świątyniach
**)Dobry Duch, dawca szczęścia, utożsamiany z rzym. Geniuszem, na jego cześć wypijano ostatni puchar niezmiesaznego wina po każdym posiłku
***)Dosł Stary i Nowy (księżcyc), składano wtedy ofiary Hekate.

Święta coroczne

Jeśli w opisie nie zaznaczono inaczej, święta składały się zazwyczaj z następujących elementów:

Procesja
Oczyszczenie
Hymny
Ofiary
Modlitwy, prośby i dziękczynienia
Uczta a w często też igrzyska połączone z współzawodnictwem

Poniżej, po kliknięciu w nazwę można przejść do bardziej szczegółowego opisu. Jest to rekonstrukcja historyczna, oczywiście dzisiaj helleniści nie trzymają się ściśle dawniejszych obrzędów, gdyż często jest to niewykonalne. Będę starał się sukcesywnie uzupełniać materiał również o opisy współczesnych obrzędów związanych z danymi świętami.

Miesiąc/dzień miesiąca	Nazwa świeta (data greg.)
Hekatombaion	2009 VI 23/24 do 2009 VII 21/22
12	Kronia (4 VII)
16, 15-16	Sunoikia (08 VII)
(21?-)23-30	Panathenaia (15-20 VII)
Metageitnion	2009 VII 22/23 do 2009 VIII 20/21
?	Herakleia (23 VII)
15-18	Eleusinia
16	(06 VIII) Ofiara składana w Erchii dla Kourotrophos (Artemida wychowanka młodzieży) i Hekate
20	(10 VIII) Ofiara w Erchii dla Hery Thelchina
25	(15 VIII) Ofiara w Erchii dla Zeusa Epoptes
Boedromion	2009 VIII 21/22 do 2009 IX 17/18
2	Niketeria (22 VIII)
5	Genesia (25 VIII)
6	(26 VIII) Święto na cześć Artemidy Agrotera (Łowczyni)
15?17,19-21	Większe Misteria Eleuzyjskie (4-6 IX, 8-9 IX)
17 or18	Epidauria (6 IX)
27	(16 IX) Ofiara w Erchii dla Nimf, Achelousa (Bóg rzeki, ojciec syren), Alochus (bogini narodzin), Hermesa i Gai
27	(16 IX) Ofiara dla Ateny w demie Teithras
Puanepsion	2009 IX 19/20 do 2009 X 17/18
6?	Proerosia (24 IX) święto na cześć Demeter
7	Puanopsia (25 IX) Święto na cześć Apollona
8	Theseia (26 IX) święto na cześć Tezeusza
8?	Oskhophoria (26 IX) święto winobrania
9	Stenia (27 IX) święto na cześć Demeter i Persefony
11-13	Thesmophoria (29 IX -2 X) święto na cześć Demeter
30	Khalkeia (17 X) Święta na cześć Ateny i Hefajstosa.
Maimakterion	2009 X 18/19 do 2009 XI 16/17
?	Pompaia (27 X) święto na cześć Zeusa i Hermesa
Poseideon	2009 XI 17/18 2009 XII 16/17 B 2009 XII 17/18 do 2010 I 15/16
?	Wiejskie lub mniejsze Dionizja (26 XII 2009)
16	(2010 I 01) Ofiara w Erchii dla Zeusa Horiosa
26	Haloa (11 I) święto urodzaju na cześć Dionizosa i Demeter
Gamelion	2010 I 16/17 do 2010 II 14/15
8	(23 I) Ofiara w Erchii dla Apollona Apotropaiusa, Apollona Nymphegetes, i Nimf
9	(24 I) Ofiara w Erchii dla Ateny
12?15	Lenaia (27-30 I) Święto na cześć Dionizosa w demie Limnai
27	Theogamia (11 II) obchody świętego małżeństwa Zeusa i Hery
27	(11 II) Ofiara w Erchii dla Kourotrophos (wychowanki młodzieży), Hery, Zeusa Teleiusa (dającego całość) i Posejdona
Anthesterion	2010 II 15/16 do 2010 III 15/16
2	(16 II) Ofiara w Erchii dla Dionizosa
11?13	Anthesteria (25-27 II) Na cześć Dionizosa
20?26?	Mniejsze Misteria (6-12 III)
23	Diasia (9 III) święto na cześć Zeusa Meilichiosa
Elaphebolion	2010 III 16/17 do 2010 IV 14/15
8	Asklepeia (23 III)
10?17(?14?)	Większe Dionizja (25 III - 1 IV)
17	Pandia (1 IV) święto na cześć Zeusa
Mounukhion	2010 IV 15/16 do 2010 V 13/14
6	Delphinia (20 IV) na cześć Apollona
16	Mounukhia (30 IV) święto na cześć Artemidy
19	Olympeia (3 V) święto na cześć Olimpijskiego Zeusa
Thargelion	2010 V 14/15 do 2010 VI 12/13
4	(17 V) Ofiara w Erchii dla Leto, Apollona Pytijskiego, Zeusa, Hermesa i Dioskurów
6?7	Thargelia (19-20 V) święto na cześć Apollona i Artemidy
16	(29 V) Ofiara w Erchii dla Zeusa Epakrios
19	Bendideia (1 VI) święto na cześć Bendis (tracka Bogini księżyca)
Skirophorion	2010 VI 13/14 do 2010 VII 11/12
3	Arrhephoria (15 VI) święto na cześć Ateny
3	(15 VI) Ofiara w Erchii dla Kourotrophos, Ateny Polias, Aglauros (i prawdopodobnie Pandrosos), Zeusa Polieusa, Poseidona
12	Skira (24 VI) święto na cześć Ateny, Posejdona, Apollona i Demeter;
14	Bouphonia (26 VI) święto na cześć Zeusa Poleiusa